Το Καφεόδενδρο

Το καφεόδενδρο (η καφέα) ανήκει στην οικογένεια Rubiaceae, στην οποία συμπεριλαμβάνονται πολλά είδη. Τα πλέον γνωστά δένδρα είναι αυτά που παράγουν τον καφέ "Coffea Arabica" (Arabica) και τον καφέ "Coffea Canephora" (Robusta).
Το δέντρο του καφέ ευδοκιμεί σε υγρές περιοχές χωρίς κρύο και πάγο με ήπιες σταθερές θερμοκρασίες της τάξεως 18-24° C. Το κρύος και οι ξαφνικές αλλαγές της θερμοκρασίας επίσης βλάπτουν τα δέντρα. Η καφέα πρόκειται να καλλιεργείται στις τροπικές ζώνες όπου υπάρχουν τακτικές βροχοπτώσεις.

Απέξω το καφεόδενδρο θυμίζει το φυτό Καμέλια. Έχει βαθυπράσινα, λαμπερά και αιχμηρά στις άκρες φύλλα. Μπορεί να φτάσει μέχρι 18 μέτρα ύψος, συνήθως όμως κλαδεύεται στο 2-3 μέτρα ώστε να ευκολυνθεί το μάζεμα των καρπών.
 
Τα άνθη του είναι λευκά και ελαφρά σαν του γιασεμιού και είναι πολύ αρωματικά, ενώ οι καρποί του είναι πράσινοι. Για να καρπίσει παίρνει 3-4 χρόνια. Ωριμάζεται μερικές φορές το χρόνο.

Τα άνθη του δένδρου του καφέ

Μετά από άφθονες βροχοπτώσεις το καφεόδενδρο ανθίζει δύο ή τρεις φορές το χρόνο, ενώ τα άνθη του είναι λευκά. Το άρωμα των ανθών είναι δυνατό και θυμίζει γιασεμί, μερικές φορές θυμίζει και τα άνθη πορτοκαλιού. Στα κλαδιά ενός δένδρου που άρχισε να ανθίζει μπορεί να βρεθούν 20-30 χιλιάδες καρπούς μέσα σε ένα χρόνο. Κάποιες ώρες μετά την άνθησή τους τα άνθη του καφέ ξεκινάνε να μαραζώνουν και βαθμιαία μετατρέπονται σε καρπούς.

Οι καρποί και οι σπόροι του καφέ

Το άνθος του καφέ έχει λευκό χρώμα και η μυρωδιά του είναι όμοια με το γιασεμί. Τα μεγέθη, η μορφή και το χρώμα του καρπού του μοιάζουν με κεράσι γιαυτό και ονομάζεται επίσης “το κεράσι του καφέ”. Ο εξωτερικός φλοιός του κερασιού ονομάζεται εξωκάρπιο. Κάτω από αυτόν βρίσκεται το μεσοκάρπιο, το οποίο είναι ένα λεπτό στρώμα σάρκας, το οποίο διαδέχεται εσωτερικά ένα λεπτότερο στρώμα που αποκαλείται παρέγχυμα. Το ζεύγος των κόκκων του καφέ, καλύπτεται από ένα περγαμηνοειδές περίβλημα, το ενδοκάρπιο, κοινός γνωστό και ως περγαμηνή. Μέσα στην περγαμηνή συγκατοικούν δύο κόκκοι, καθένας εκ των οποίων περιβάλλεται ξεχωριστά από ακόμα ένα στρώμα λεπτής μεμβράνης, το σπερμόδερμα ή αλλιώς ασημένιο φλοιό. Όταν χρησιμοποιείται ως σπόρος, ο κόκκος του καφέ δεν ξετυλίγεται από το περιβλήματός του.
Το πιο συνηθισμένο είναι κάθε καρπός να συμπεριέχεται από δύο σπόρους, αλλά κάποιοι καρποί έχουν μόνο από ένα. Ο σπόρος αυτός (peaberry) είναι πιο ωοειδής από τους άλλους, ξετυλίγεται, περνάει από την παραγωγική διαδικασία και η τιμή του είναι υψηλότερη από την τιμή του κανονικού καφέ.
Οι καρποί του καφέ πρόκειται να παρακολουθούνται τακτικά, γιατί 14 μέρες μετά την ωρίμανσή τους αρχίζουν να χαλάνε.